Kurban, Allah’a yaklaşmayı ve O’nun rızasını kazanmayı amaçlayan ibadet niteliğindeki hayvanı, usûlüne uygun olarak kesmek ve bu sebeple kesilen hayvanı ifade eder. Kurban Bayramı’nda kesilen kurbana udhiyye, hacdaki kurbana ise hedye denir. Kurban kesimiyle ilgili dikkate alınması gerekenler arasında temiz bir alan ve özenli bir hazırlık bulunur. Hayvanlar kıbleye dönük biçimde yatırılır; gözleri bağlanır; hareketini sınırlandıracak tedbirler alınır; kesim öncesinde tekbir getirilir. Kurban kesiminde dikkat edilmesi gereken temel hususlar şu şekilde özetlenebilir: a) Usûlüne göre geçerli bir kesim için hem yemek borusu ile nefes borusunun, hem iki atardamarından en az birinin kesilmesi gerekir. Bu sırada kan akıp boşalana kadar beklenmesi yerine omuriliğin anlık olarak kesilmesi mekruhtur ve etlik kesim ile kurbanlık kesim arasında fark bulunmaz. b) Hayvanın canı çıkmadan başı gövdesinden ayrılmamalı ve derinin yüzülmesi gibi işlemler aceleyle yapılmamalıdır. c) Hayvana acı çektirilmemeli, eziyet edilmemelidir; bu işler ehil kişilerce hızlı ve özenli biçimde yürütülmelidir. d) Çevre temizliği için gerekli tedbirler alınır. e) Başka kurbanlıklar yan yana tutulmadan, birinin kesimini görmesini engelleyecek hassasiyet gösterilir. Kurbanlık hayvan nasıl yatırılır? Yozgat’tan Hasan Demirtaş, büyükbaş kurbanlıkları yatırmanın güvenli ve pratik bir yöntemini paylaşıyor. 7 metre uzunluğundaki dayanıklı bir ip ile iki kişinin uygulanması halinde, ip önce hayvanın boynuzlarına bağlanır, ardından göğüs hizasında gövdeye dolanıp karın bölgesinden tekrar bağlanıp geriye çekildiğinde hayvan kendiliğinden yatar. Bu teknik, hayvana eziyet edilmemesini ve çevreye zarar verilmemesini sağlar. Kurban edilecek hayvanlar hangi nitelikleri taşımalıdır? Sağlıklı, organları tam ve besili bir hayvan olması gerekir. Kusurlu durumlar kurbana engel teşkil eder; örneğin ciddi hastalık, aşırı güçsüzlük, topallık, görme kaybı gibi durumlar kurban için uygun değildir. Ancak doğuştan boynuzsuz olmak, hafif şaşı olmak, hafif topal olmak ya da bazı küçük kusurlar gibi hâller, kurban edilmeye engel değildir. Şâfiî mezhebi açısından da, söz konusu kusurların bazıları kurbanı geçerli kılmama ihtimaline sahiptir; uyuz olan veya dişleri ciddi biçimde eksik olan hayvanların kurban edilmesi caiz değildir. Bu bağlamda hayvanın değerini düşüren kusurlar kurban için engel olarak değerlendirilmektedir.
